Siła prostoty

"Czarny kwadrat" pojawił się po raz pierwszy sto lat temu, w 1913 r. na kurtynie Teatru Luna-Park w Petersburgu. Malewicz reżyserował tam spektakl oraz stworzył do niego dekoracje i kostiumy. Odbyły się dwa przedstawienia futurystycznej opery „Zwycięstwo nad słońcem”. Teraz kaliszanie jego fotokopię obrazu mogą oglądać na ścianie budynku u zbiegu ulic Franciszkańskiej i Targowej.
- Jest to jeden z epokowych obrazów w historii malarstwa. Malewicz stworzył obraz, który albo jest żarcikiem, albo czymś tak oczywistym, że ludzie pukali się w głowę. "Czarny kwadrat" pokazał, że patrząc na obraz, zawsze patrzy się na jakąś historię. Nawet proste kształty mogą budzić jakieś emocje - powiedział Mariusz Hertmann, fotograf i twórca Ulicznej Galerii Światowego Malarstwa.
Kazimierz Malewicz (1878 – 1935) - urodził się w Kijowie. Ojciec był Polakiem, więc w domu mówiło się po polsku. Od najmłodszych lat Kazimierz zdradzał talenty rysunkowe. Jego marzeniem była moskiewska Akademia Malarstwa, Rzeźby i Architektury, gdzie mimo trzykrotnych prób, nie został przyjęty. Do środowiska awangardowych artystów rosyjskich (Natalia Gonczarowa, Michaił Łarionow, Wassilij Kandinsky) Malewicz trafił dzięki kursom przygotowawczym Fiodora Roehrberga w Moskwie.
Odrzućcie miłość, odrzućcie estetykę, wyrzućcie toboły mądrości, albowiem śmieszna i bez znaczenia jest wasza mądrość w nowej cywilizacji. Ja rozsupłałem węzły mądrości i oswobodziłem świadomość kolorów – napisał Kazimierz Malewicz w 1915 roku.
Jest to jedyny obraz, który nie musiał być namalowany. Tytuł opisuje go wyczerpująco. W tym sensie to szczytowe osiągnięcie konceptualizmu: dzieło jako koncepcja, dzieło jako myśl. "Czarny kwadrat na białym tle" stał się świadomym początkiem nowej sztuki. Warstwa malarska została oddzielona od warstwy iluzjonistyczno-przedstawieniowej i stała się całkowicie odrębną wartością. Czworobok jest samodzielnym malarskim bytem. Malewicz nazwał ten rodzaj sztuki bezprzedmiotową i określił wymyślony przez siebie system przewagi (supremacji) czystego odczucia koloru w sztukach plastycznych mianem suprematyzmu.