Inwestycje w miastach i gminach w Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej. Powstanie aglomeracyjna kolej, nowe połączenia kolejowe, ekologiczny transport

- Wchodzimy w nową perspektywę unijną. Trwają konsultacje również z Urzędem Marszałkowskim odnośnie wydatkowania środków przeznaczonych na Aglomerację Kalisko-Ostrowską. W poprzedniej perspektywie AKO miała do dyspozycji kwotę zbliżoną do 300 mln zł. Środki te zostały sprawiedliwie i równo rozdzielone pomiędzy dwa największe miasta AKO a także gminy, które tworzą Aglomerację. W nowej perspektywie nowością jest to, że do Aglomeracji dołączyło miasto Pleszew. Niestety środków w nowej perspektywie jest mniej. Są to ponad 44 mln euro, ponieważ Wielkopolska stała się obszarem przejściowym - mówi Krystian Kinastowski, prezes Zarządu Stowarzyszenia Aglomeracja Kalisko-Ostrowska, prezydent Kalisza. - Środków jest relatywnie mniej ale naszym zadaniem jest przyjęcie odpowiedniej strategii, która wpisywałaby się w cele strategiczne Urzędu Marszałkowskiego i Unii Europejskiej, by te środki jak najlepiej wykorzystać w formie zintegrowanych projektów. 

Zarząd SAKO weryfikuje obecnie projekty złożone przez wszystkie gminy. Wpłynęło ponad 150 wniosków.

- Sytuacja finansowa samorządów nie jest najlepsza, dlatego myślę, że ta nowa perspektywa unijna jest w stanie polepszyć naszą sytuację. Zmieniły się również warunki dofinansowania, które wynosi maksymalnie 70 procent. Wkład własny wynosi 30 procent. Jako Wielkopolska zostaliśmy uznani za obszar dobrze rozwijający się - mówi prezydent Krystian Kinastowski. - Do biura Stowarzyszenia wpłynęło ponad 150 wniosków z gmin na konkretne zadania. Przewyższają one kilkukrotnie nasz budżet, więc około 90 z nich przejdzie do dalszej oceny merytorycznej. Musimy trzymać się realiów finansowych. 

- Alokacja środków i koperta ze środkami finansowymi w ramach nowej perspektywy unijnej dla AKO jest uszczuplona wobec perspektywy, która minęła. Taka jest decyzja komisji. Poprawie uległa sytuacja społeczno-gospodarcza w ramach AKO i każdy obszar funkcjonalny w Polsce ma mniejsze środki finansowe. To nie znaczy, że nie powinniśmy  przygotować się w sposób bardzo rzetelny do alokacji tych środków, bo one nie są nam dane jednoznacznie. Musimy sformułować bardzo dobre strategie, dlatego od kilkunastu miesięcy trwała praca nad bardzo ważnymi dokumentami w ramach AKO - mówi Mikołaj Kostka, zastępca prezydenta Ostrowa Wielkopolskiego Beaty Klimek, wiceprezes zarządu SAKO. - Pierwszy bardzo duży dokument to Strategia rozwoju ponadlokalnego dla AKO. Od 6 marca jest ona poddawana ogólnym, dostępnym, bardzo transparentnym ocenom ze strony wszystkich mieszkańców AKO. Konsultacje potrwają do 11 kwietnia.

Zadania i projekty zgłaszane przez gminy powinny realizować jedną z 5 grup tematycznych -  środowisko, transport, mobilność, klimat, społeczeństwo. 

Drugi ważny dokument, nad którym prace w SAKO dobiegają w końca to program zrównoważonej mobilności miejskiej.

- Ma to być dokument, ale pójdą za nim realne działania związane z uruchomieniem aglomeracyjnej kolei i aglomeracyjnego transportu publicznego. Dzisiaj ten transport jest rozproszony, są różni operatorzy, przewoźnicy. Mamy Kaliskie Linie Autobusowe, Miejski Zakład Komunikacji w Ostrowie, kilku prywatnych przewoźników czy PKS. Chcemy aby tych przewoźników było kilku, ale aby operator tego systemu był jeden. Chcemy docelowo wprowadzić bilet aglomeracyjny. Chcemy aby te środki publiczne były dedykowane na budowę kolejnych centrów przesiadkowych, węzłów, peronów, uruchomienie połączeń kolejowych między Ostrowem i Kaliszem, ale być może także pomiędzy Opatówkiem, przez Kalisz, Ostrów do Odolanowa lub dalej - mówi Mikołaj Kostka, zastępca prezydenta Ostrowa Wielkopolskiego Beaty Klimek.

Niebawem podpisany zostanie w tej sprawie list intencyjny między Urzędem Marszałkowskim a Zarządem Stowarzyszenia AKO.

Oprócz środków w wysokości ponad 200 mln zł w ramach nowej perspektywy, pojawią się także dodatkowe środki - blisko 200 mln zł z programu Feniks, dedykowane dla AKO na transport publiczny. 

- Strategia budzi nadzieję, bo dotyka obszarów, które są nam szczególnie bliskie. Z uznaniem spoglądam na zgłoszone wnioski. Mamy dobrych samorządowców, które znają swoje środowiska i składają projekty wiodące dla samorządów. Te 150 wniosków to piękny świat marzeń, w który chcemy wprowadzić mieszkańców. Ważne jest to by mieszkańcy zapoznali się z projektami i wzięli udział w konsultacjach. Czekamy na głos, który skoryguje pewne działania, podpowie. To jest nasze wspólne przedsięwzięcie - mówi Paweł Rajski, Starosta Ostrowski, Członek Zarządu SAKO. - Mnie jako samorządowca martwi jedna kwestia  - obawa czy starczy nam pieniędzy na wkład własny. Cieszę się, że w tych projektach są projekty oświatowe, czyli inwestowanie w młodych ludzi, bo młodzi ludzie chętnie sięgają po środki unijne, które pozwalają im na podnoszenie swoich kwalifikacji. Ponadto jest wielkie zainteresowanie budową ścieżek rowerowych. 

- Z dużym optymizmem podchodzę to naszej strategii, jej realizacji, wykonywania zadań w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej. Pochodzę z optymizmem dlatego, że realizatorem projektów będą bardzo aktywne samorządy zrzeszone w SAKO - mówi Józef Podłużny, wójt Gminy Godziesze Wielkie, Członek Zarządu SAKO.

- Ta strategia musi odpowiedzieć na wyzwania, które pojawiły się w ostatnim czasie. Pewnie kiedy pisalibyśmy ją przed wybuchem wojny w Ukrainie i wzrostem cen surowców energetycznych, szeroko rozumianej energii, nie było by takiej presji. W kwestii elektromobilności, jeżeli nie zabezpieczymy energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, to nie możemy powiedzieć, że zainwestowaliśmy w klimat. Dzisiaj musimy współpracować ze wszystkimi, którzy chcą inwestować w odnawialne źródła energii. Dużym problemem jest jednak włączenie do sieci tych odnawialnych źródeł energii - mówił Krzysztof Nosal, Starosta Kaliski Członek Zarządu SAKO.

Według Starosty Kaliskiego dobrym rozwiązaniem i źródłem energii są biogazownie. 

Jednym z głównych planów AKO jest stworzenie zielono-niebieskiej infrastruktury.

- Będą to inwestycje w zieleń, rozwój transportu ekologicznego, czyli budowa ścieżek rowerowych i wiele innych zadań, które będą też integrować region. Chcemy aby takim prawdziwym integratorem była kolej, które będzie kręgosłupem dla całej Aglomeracji i wokół której będziemy mogli cały ten system transportu publicznego Aglomeracji budować, w miastach na bazie autobusów i w powiatach, gminach za pomocą transportu ekologicznego, nowoczesnego - mówi prezydent Krystian Kinastowski. - Lada dzień podpiszemy list intencyjny i rozpoczniemy prace analityczne. Myślę, że w ramach Kolei Wielkopolskich, która jest samorządową spółką już działającą w Wielkopolsce bardzo dobrze, uda się przekonać Marszałka do tego by środki w ramach programu Feniks przekazać na kolej aglomeracyjną. 

W ramach konsultacji mieszkańcy aglomeracji, sąsiednie gminy i ich związki, lokalne organizacje społeczne oraz przedsiębiorcy mogą przekazać swoje opinie i uwagi do kluczowych założeń dokumentu, m.in. kierunków rozwoju AKO, czy celów strategicznych.

Konsultacje rozpoczęły się 6 marca i potrwają do 11 kwietnia 2023 roku. Z projektem dokumentu można zapoznać się na stronie stowarzyszenia oraz, w wersji papierowej, w siedzibie biura Stowarzyszenia Aglomeracja Kalisko-Ostrowska.

Uwagi należy zgłaszać na formularzu drogą elektroniczną na adres e-mail: strategia@sako-info.pl oraz pocztą tradycyjną na adres Biura Stowarzyszenia Aglomeracja Kalisko-Ostrowska: ul. Kolegialna 4, 62-800 Kalisz.

Otwarte spotkania na temat strategii odbędą się w największych miastach AKO:
- w Kaliszu - 14 marca 2023 r. (wtorek) o godz. 10:00 w Villi Calisia,
- w Ostrowie Wielkopolskim - 21 marca 2023 r. (wtorek) o godz. 10:00 w Centrum Aktywności Lokalnej.

Ponadto zaplanowano spotkania on-line za pośrednictwem platformy ZOOM. Odbędą się: 16 marca 2023 r. (czwartek) o godz. 11:00 oraz 23 marca 2023 r. (czwartek) o godz. 17:00. Szczegóły na stronie stowarzyszenia.