Żyli dla Kalisza - pamiętajmy o nich

Maria Garsztka

Działacz zaangażowany w sprawy lokalnej oświaty, wieloletni Zastępca Dyrektora Wydziału Oświaty i Rozwoju Powiatu, długoletni pracownik Starostwa Powiatowego w Kaliszu. Maria Garsztka zmarła 5 października 2012 r. po ciężkiej chorobie nowotworowej. Miała 54 lata.

Aleksandra Jaroszyńska

5 II 2012 r. zmarła w Kaliszu lek. Aleksandra Jaroszyńska. W Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Kaliszu żegnał Ją po mszy św. żałobnej honorowy prezes KTL dr med. Zbigniew Kledecki. Oto jego słowa: – Żegnamy dziś naszą Koleżankę dr Aleksandrę Barbarę Jaroszyńską. Śp. Aleksandra urodziła się 9 VI 1934 roku w Wysokiej, pow. Wyrzysk w Wielkopolsce. Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące w Wągrowcu w latach 1948-1951. Tego samego roku rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Łodzi, dyplom lekarski w 1957 roku.

Ponieważ Jej ojciec, nauczyciel, został służbowo przeniesiony do Kalisza w 1950 roku, śp. Aleksandra rozpoczęła pracę zawodową w tym mieście w Przychodni Rejonowej, pracowała tam 5 lat. Równocześnie była lekarzem zakładowym w fabryce fortepianów „Calisia”. Dodatkowo była kierowniczką Działu dawców w kaliskiej Stacji Krwiodawstwa. Ale w 1962 roku postanowiła specjalizować się w internie. Dlatego podjęła pracę jako asystentka w oddziale wewnętrznym Szpitala Miejskiego im. Przemysła II w Kaliszu. Jej kierownikiem specjalizacji była nieżyjąca już lek. Barbara Ciszewska-Olczakowa. Pod jej kierownictwem śp. Aleksandra uzyskała w 1966 roku Io, a 5 lat później IIo specjalizacji w chorobach wewnętrznych. Mając już tę specjalność powróciła do pracy w Stacji Krwiodawstwa na dalsze 7 lat. Równocześnie przyjmowała pacjentów w Poradni Internistycznej, ale już jako specjalista. W 1978 roku objęła kierownictwo Wojewódzkiej Poradni Reumatologicznej, robiąc jednocześnie specjalizację w tym kierunku i uzyskując tytuł specjalisty reumatologa w 1981 roku. Pracowała w tej Poradni do 1995 roku, chociaż formalnie rzecz biorąc, przeszła na emeryturę 4 lata wcześniej. W latach 1990-2007 zaangażowała się w Sądzie Pracy. Ten bogaty przegląd pracy zawodowej świadczy o niezwykłej pracowitości śp. Aleksandry. Była z tego tytułu szanowana jako lekarz w pełni oddany swemu powołaniu. Uznawali Ją koledzy i współpracownicy, wdzięczni byli pacjenci, którym niosła nie tylko wiedzę lekarską, ale i czułe serca wrażliwej kobiety. Spełniła się jako lekarz. Była członkinią Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego od początków 1960 roku, uczestniczyła w zebraniach naukowych, brała udział w dyskusji. Od paru lat poważnie chorowała. Kilka dni temu Jej stan zdrowia znacznie się pogorszył. Straciliśmy zasłużoną lekarkę, która całe swe pracowite życie poświęciła chorym. Zachowamy Ją we wdzięcznej pamięci. Rodzinie Zmarłej Koleżanki składam w imieniu Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego i kaliskiej delegatury Wielkopolskiej Izby Lekarskiej wyrazy szczerego współczucia.

Ewa Zakrzewska

Ur. 21.06.1952 r. Choreograf, wieloletni instruktor ds. tańca i folkloru Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu (wcześniej – od 1975 r., w Wojewódzkim Domu Kultury w Kaliszu). Pracę zawodową rozpoczęła w 1971 r. w ówczesnym Młodzieżowym Domu Kultury w Kaliszu, ale z tańcem i folklorem związana była od najmłodszych lat czynnie uczestnicząc w zajęciach prowadzonego przez jej mamę, Janinę Kędzię Zespołu Pieśni i Tańca „CALISIA”. Jako samodzielny choreograf utworzyła w 1976 r. Grupę Baletową „MODERN”, odnosząc z nią sukcesy na licznych przeglądach i ogólnopolskich mistrzostwach zespołów tanecznych. W 1977 r. „MODERN” występował w rejsie na MS „Batory”, a w 1979 r. brał udział w nagraniach telewizyjnego Studia 2 oraz w „Wieloboju Gwiazd”. Jako choreograf współtworzyła harcerski zespół „Artystyczny Zwiad” (późniejszy Teatrzyk Muzyczny „Bajdura”). Prowadziła zajęcia taneczne w utworzonym w 1979 r. Studium Teatralnym w Kaliszu. Jako instruktor WDK i CKiS organizowała, bądź współorganizowała szereg imprez, widowisk, festiwali, przeglądów oraz szkoleń i warsztatów z dziedziny folkloru i tańca. Do najważniejszych należą:

· Międzynarodowe Prezentacje Współczesnych Form Tanecznych;
· Ogólnopolskie Warsztaty Tańca Współczesnego;
· Ogólnopolskie Turnieje Tańca Towarzyskiego;
· Biesiady Folkloru Ziemi Kaliskiej;
· Estrady Folkloru;
· Imprezy z cyklu „Kalendarium Polskie”, m.in. „Chleb nasz powszedni”, „Spiżarnia”, „Karczma Polska”, „Wieniec Dożynkowy” i wiele innych;
· Warsztaty Folklorystyczne dla kierowników zespołów ludowych z regionu południowej Wielkopolski;
· Świąteczne Spotkania z Tradycją;
· Widowiska dożynkowe w wielu gminach regionu;
· Widowiska „Wesele Wielkopolskie” wielokrotnie prezentowane w Russowie;
· „Zapusty na ludowo” do dziś od wielu lat organizowane w Brzezinach.

Była asystentką reżysera ostatnich Centralnych Dożynek, ś.p. Igo Wachowiaka z Lublina, odpowiedzialną za część obrzędową widowiska, prezentowanego w Marszewie k/Pleszewa i transmitowanego przez TVP na całą Polskę. Z ramienia WDK i CKiS pozostawała w stałym kontakcie i sprawowała mecenat artystyczny nad zespołami i twórcami ludowymi w regionie, uczestniczyła w przeglądach ponadlokalnych, w tym m.in. wielokrotnie w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu n. Wisłą. Za swą pracę i osiągnięcia artystyczne była wielokrotnie wyróżniana i nagradzana. W grudniu 2007 r. przeszła na emeryturę. Ewa Zakrzewska zmarła 15 marca 2012 r.

Tadeusz Berczyński

Działacz społeczny, samorządowiec. Był harcerzem, komendantem Hufca ZHP Kalisz Miasto w latach 1957-1970, działaczem Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, radny Rady Miejskiej Kalisza II i III kadencji. W Radzie Miejskiej Tadeusz Berczyński pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Gospodarki Finansowej i Mienia Miasta – w latach 1994-2002. Był radnym Sejmiku Samorządowego Województwa Kaliskiego w latach 1994-1998, w którym pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Oświaty, Sportu i Turystyki.

Jan Bielecki

Prawnuk Marii Konopnickiej, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa im. Marii Konopnickiej. Urodził się 22 września 1933 roku we Lwowie. Matka Aniela (z domu Konopnicka) była poetką, ojciec Antoni, rotmistrz, był dowódcą szwadronu w 9. Pułku Ułanów Małopolskich. Rodzina Bieleckich mieszkała na kresach wschodnich w miasteczku Trembowla. W 1939 roku ojca powołano do obrony ojczyzny, a w 1940 roku matka wraz z synami, siedmioletnim Janem i cztery lata młodszym Adamem, wywieziona została przez Sowietów w głąb Kazachstanu. Wycieńczona ciężką pracą w sowchozie, po roku zachorowała na tyfus i zmarła w wieku 28 lat. Chłopcom, dzięki pomocy dobrych ludzi i szczęśliwym zbiegom okoliczności, mimo licznych cierpień i głodu, udało się przez Uzbekistan, Iran i Afganistan dotrzeć do Indii. W 1947 roku wrócili do Warszawy, gdzie czekał na nich ojciec. Jan Bielecki – po ukończeniu weterynarii na SGGW – przez kilkanaście lat pracował w Ministerstwie Przemysłu Spożywczego, a potem, aż do emerytury, w Instytucie Ekonomiki Rolnictwa. Jan Bielecki kilkakrotnie odwiedził Kalisz. Był m.in. gościem honorowym wystawy „Kaliszanie piszący…” w roku 2006 na zaproszenie Stowarzyszenia im. Haliny Sutarzewicz, a w roku 2009 dyrekcja Gimnazjum nr 7 zaprosiła go na uroczystość nadania szkole imienia Marii Konopnickiej.

Jan Kolenda

Od 1973 roku Naczelnik Miasta i Powiatu Kaliskiego, a w latach 1975-1985 I Wicewojewoda Kaliski. Jan Kolenda w latach 1995-2007 pełnił też funkcję przewodniczącego Rady Osiedla Majków. Za swą działaność zawodową uhonorowny został wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Miał 88 lat.

Kazimierz Kościelny

Samorządowiec, radny Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, dyrektor administracyjny WPA UAM w Kaliszu, zawsze zaangażowany w sprawy Kalisza i jego mieszkańców. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W swej wieloletniej pracy w samorządzie pełnił różne funkcje. W latach 1994-1997 był wicewojewodą kaliskim. Kilkanaście lat poświęcił pracy w samorządzie województwa wielkopolskiego. Był wicemarszałkiem i wiceprzewodniczącym Sejmiku, a przez czternaście lat radnym z ramienia SLD. Za wybitne osiągnięcia w pracy społecznej i uznaniu zasług w działalności samorządowej został odznaczony w 2001 Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zawodowo związany z Kaliszem. W ostatnich latach był dyrektorem administracyjnym Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM. Miał 64 lata.

ppłk Feliks Pałys

Przez całe życie pozostał wierny idei służby Bogu i Ojczyźnie. Stał na straży historii, angażował się w pracę organizacji zrzeszających byłych żołnierzy, uczestniczył w wydarzeniach ważnych dla kraju i swego miasta. Był żołnierzem Kampanii Wrześniowej 1939 roku, żołnierzem Armii Krajowej, wieloletnim Prezesem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Wielkopolska – Oddział w Kaliszu, członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego. Należał do Miejskiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Kaliszu, był współzałożycielem Klubu Historycznego im. Gen. Stefana Roweckiego „GROTA” w Kaliszu. Za swą działalność został uhonorowany wieloma odznaczeniami, m. in: Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi „GLORIA VICTIS”, Krzyżem Partyzanckim, Złotą Odznaką za Zasługi ŚZŻAK.

Waldemar Pol

Był jednym z miejscowych przewodników o najdłuższym stażu przewodnickim, który do samego końca aktywnie uczestniczył w turystycznym życiu Kalisza i regionu. W 1957 roku przyjęty w poczet członków Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego przez kolejne dziesięciolecia przybliżał turystom piękno polskiej ziemi. Kaliszanin, asnykowiec, nauczyciel, krajoznawca, przewodnik turystyczny. Przez prawie 30 lat był opiekunem Szkolnego Koła Krajoznawczo-Turystycznego PTTK w szkołach podstawowych nr 4 i 13. W latach 1968-2008 działał w Zarządzie miejscowego PTTK, gdzie pełnił funkcje od członka do prezesa Kaliskiego Oddziału PTTK. Podczas turystycznego życia uzyskał uprawnienia przodownika turystyki pieszej, przewodnika i pilota turystycznego, instruktora krajoznawstwa Polski, instruktora przewodnictwa, które były odzwierciedleniem jego pasji. W latach 2001-2005 był przewodniczącym Oddziałowej Komisji Turystyki Pieszej i członkiem Komisji Turystyki Pieszej Zarządu Głównego PTTK. Kierował także Kołem Przewodników Turystycznych im. Adama Chodyńskiego w Kaliszu. Opublikował wiele artykułów o tematyce krajoznawczej i przewodnickiej w informatorze RPK „Krajoznawstwo i Turystyka”, w biuletynie „Znad Warty” i „Kalisii Nowej”. Spośród Jego publikacji warto odnotować „Stulecie krajoznawstwa i przewodnictwa w Kaliszu. 1900-2000” (2002), „120-lecie kościoła w Dobrzecu" (2007), czy „Stulecie krajoznawstwa i turystyki Kaliskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego” (2008). Ponadto był współautorem „Słownika krajoznawczego” na potrzeby CZAK-2006. Jako pilot wycieczek dotarł niemal do wszystkich regionów Polski. Do najciekawszych atrakcji, które polecał krajoznawcom, należały: Szlak Piastowski, Góry Sowie, Nieborów, Arkadia, Tarnowskie Góry, Szlak Cysterski, Jura Krakowska oraz oczywiście Południowa Wielkopolska. Szczególną sympatią darzył Malbork, Toruń i Zamość, ponieważ, jak mawiał, „historia i uroda tych miast jest fascynująca”.

Tadeusz Sztandera

Wieloletni kierownik działu merytorycznego Miejskiego Ośrodka Kultury. Zatrudniony w tej instytucji od 1982 do czasu przejścia na emeryturę był głównym realizatorem dużych imprez artystycznych i masowych mających prestiżowe znaczenie dla Kalisza, jego wizerunku w Polsce i zagranicą. Tadeusz Sztandera pojawił się na rynku muzycznym w 1968 roku a dał się poznać szerszej publiczności jako członek solowej grupy „Młody Blues”, która w tamtym czasie odnosiła sukcesy na ogólnopolskich przeglądach i festiwalach a także uczestniczyła w nagraniach telewizyjnych. "Młody Blues” stworzył, o czym pamiętają miłośnicy tego gatunku, podwaliny pod festiwal Rytmy nad Prosną. Zawodowo od 1971 Tadeusz Sztandera związany był z Międzyzakładowym Domem Kultury gdzie stworzył liczne sekcje i kluby zainteresowań. Wspierał uzdolnioną muzycznie młodzież zachęcając ją do udziału w przeglądach i festiwalach. W latach 1981 – 82 kontynuował prace z młodymi artystami w Domu Kultury „Solidarność”, pełnił wówczas funkcję kierownika działu merytorycznego. Muzyka, którą tworzył była jego wielką pasją. Przez lata pracy w ośrodkach kultury stworzył warunki do gry dla zespołów amatorskich i osobiście czuwał nad ich rozwojem. Efektem jego zamiłowań było stworzenie Sceny Miejskiego Ośrodka Kultury SMOK, która była swoistą trampoliną do dalszej kariery dla wielu wykonawców. W latach 90-tych stał się „menedżerem” MOKu w zakresie organizacji imprez. Był głównym realizatorem dużych imprez artystycznych i masowych mających prestiżowe znaczenie dla Kalisza, jego wizerunku w Polsce i zagranicą. Zapraszał do udziału w koncertach największe gwiazdy polskiej estrady. Artyści, na jego osobistą prośbę, niejednokrotnie wykonywali specjalne programy dla mieszkańców i dla uświetnienia okoliczności związanych z życiem miasta.

Stanisław Wałczyński

Długoletni ordynator oddziału urazowo-ortopedycznego, dyrektor szpitala oraz założyciel i organizator szkoły szpitalnej w Kaliszu, organizator bezpłatnych kolonii dla dzieci z wadami postawy, budowniczy nowego szpitala w Kaliszu oraz osiedla mieszkaniowego dla lekarzy i pielęgniarek. Doktor Stanisław Wałczyński urodził się w 1925 roku w Krakowie. Pracował w klinice profesora Degi w Poznaniu. Do Kalisza przybył w 1959 roku, by założyć w tutejszym szpitalu oddział ortopedii i rehabilitacji i pozostał przez następne 47 lat. W ramach istniejącego oddziału chirurgicznego rozpoczął pierwsze operacje ortopedyczne, następnie został ordynatorem nowo powstałego Oddziału Ortopedycznego; w latach 1964-1973 pełnił także funkcję dyrektora szpitala w Kaliszu. W roku 1963 otworzył szkołę przyszpitalną dla dzieci leczonych w szpitalu, która funkcjonuje do dziś jako Zespół Szkół nr 12; w kolejnych latach dzięki jego staraniom i determinacji szkoła szpitalna otrzymała status samodzielnej placówki oświatowej. Przez następne lata szkoła szpitalna funkcjonowała nie tylko na oddziale ortopedycznym, ale również na innych oddziałach dziecięcych. W latach 1960-1980 organizował kolonie rehabilitacyjne dla dzieci z Kalisza i okolic; w 1965 roku zainicjował budowę nowego szpitala w Kaliszu. W roku 1993. odszedł na emeryturę.

Jan Winczakiewicz

Poeta, prozaik, dramaturg, tłumacz, dziennikarz, malarz. W 1995 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Kalisza. Urodził się w 1921 roku w Kielcach, skąd w wieku dziewięciu lat przeniósł się z rodziną do Kalisza. Maturę zdał w Liceum im. Adama Asnyka, po czym ukończył podchorążówkę w Szczypiornie. Walczył na froncie podczas II wojny światowej, jednak po kampanii wrześniowej znalazł się w obozie w Oberlangen. Po ucieczce przebywał w wielu krajach – Francji, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii. Walczył I Dywizji Pancernej gen. Maczka. Za udział w bitwie pod Falaise odznaczony Krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Po zakończeniu II wojny światowej osiadł w Paryżu. W latach czterdziestych ubiegłego stulecia wydał kilka tomików poezji oraz dramat „Śmiały”. Kolejne publikacje pochodzą z lat późniejszych. W 1992 r. ukazał się w wydawnictwie Ziemi Kaliskiej, wybór poezji Jana Winczakiewicza „Wiersze przesiane”. Przyznano mu wiele odznaczeń. Jest wśród nich tytuł Honorowego Obywatela Miasta Kalisza, który Jan Winczakiewicz otrzymał w 1995 roku.

źródło: BIM, www.ktl.gulip.pl, www.powiat.kalisz.pl