Zobacz jakie skarby kryją się w kaliskim kościele

Skarbiec jest udostępniony zwiedzającym w poniedziałki i piątki od godz. 13.30 do godz. 17.00 począwszy od 4 kwietnia, po uprzednim zapisaniu się w Sekretariacie.

Pomieszczenie znajduje się nad zakrystią kościoła, obecnie jest podzielone na dwie izby, określane w historycznych przekazach jako skarbiec i kapitularz. Taki wygląd uzyskało dopiero w 1718 r. Zachowały się autentyczne osiemnastowieczne schody.

W trakcie prac konserwatorskich w 2012 r. w ścianach odkryto wnęki. W jednej z nich, obecnie zaszklonej, mogło się kryć zagłębione zwane armarium, czyli skrytka na kościelne fundusze. Inna wnęka, ze słaboczytelną datą 178…, usytuowana tuż obok schodów, jest reliktem tajemniczego przejścia.

Element dawnego wyposażenia wnętrza stanowi szafa na kartotekę z datą 1813, będąca świadectwem działalności okręgowego sądu biskupiego i jego archiwum.

Przechowywane w kaliskim skarbcu zabytkowe szaty liturgiczne należą do jednych z największych zbiorów w Polsce. Niestety, ze względu na małą przestrzeń oraz delikatność jedwabnych tkanin i ich wrażliwość na światło, z liczącego ponad 400 sztuk zbioru, można jednorazowo eksponować kilka tekstyliów.

Większość kaliskich szat lub przeznaczonych na nie tkanin została złożona jako dary wotywne. Hojnymi donatorami byli mieszczanie, szlachta, magnateria – Potoccy, Ogińscy i hierarchowie kościelni. Hafty reprezentują style od renesansu po klasycyzm.

W skarbcu znajdują się cenne naczynia liturgiczne. Najstarszym zabytkiem złotnictwa w tym zbiorze, uznawanym za skarb dziedzictwa narodowego, jest romańska patena zwana „kaliską”, ufundowana między 1193 r. a 1202 r. przez księcia wielkopolskiego i krakowskiego Mieszka III Starego dla klasztoru cystersów. Arcydziełem gotyckiej sztuki złotniczej jest kielich mszalny podarowany kolegiacie kaliskiej w 1363 r. przez króla Kazimierza III Wielkiego. Naczynie zdobią charakterystyczne królewskie linie pokryte niebieską emalią oraz srebrne orły, a stopę obiega łaciński napis upamiętniający hojność monarchy.

Warto tez zwrócić uwagę na gotycki pacyfikał z XIV w., późnogotycką monstrancję wykonaną w warsztacie wielkopolskim 1510 – 1515, barokową monstrancję z ok. 1674 r. Bogactwem swej rokokowej formy przykuwa uwagę kielich ufundowany przez benedyktyna z klasztoru w Kościelnej wsi.

W okazałej ostrołukowej wnęce skarbca można z bliska podziwiać oryginał gotyckiego obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem nazwanego „Madonną od ognia” z 1424 r. Niegdyś przypisywano mu moc chronienia od pożaru i otaczano kultem. Jest to najstarszy zachowany zabytek malarstwa tablicowego w Wielkopolsce.

Nad schodami wisi obraz Chrystusa u słupa z XVII w. w późniejszej rokokowej ramie z XVIII w.

Rzeźbiony lew jest jedyną pozostałością dawnego kompletu katafalkowego.

Dużą gablotę na środku skarbca wypełnia okazały kodeks kantora ufundowany przez prymasa arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Łaskiego. Kodeks wraz z kompletem innych ksiąg został zamówiony przez fundatora w skryptorium katedralisa Abrahama w Krakowie, ukończono go w 1520 r.

Skarbiec, w poniedziałek, 31 marca, został uroczyście poświęcony przez bpa. Seniora Stanisława Napierałę.