Historyczna reklama Stiltera odnowiona

Choć stilterowska reklama na elewacji kamienicy jest jedynie drobnym elementem na kaliskiej mapie wyjątkowych miejsc wartych przypomnienia mieszkańcom grodu znad Prosny, to jej odnowienie daje nadzieję, że Śródmieście naszego miasta powoli będzie odsłaniało swoje zapomniane piękno.

W ubiegłym tygodniu zakończyły się prace przy elewacji kamienicy przy Głównym Rynku 13 i w pełni ukazała się odnowiona międzywojenna reklama znanych kaliskich zegarmistrzów. Jest to ogromny sukces Macieja Błachowicza, który odkrył fragment szyldu, zwrócił się do Wojciecha Bachora, Dyrektora MZBM, do którego obecnie należy budynek, prowadził rozmowy z przedstawicielem Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu oraz przekonał rodzinę szanowanych w Kaliszu zegarmistrzów do zachowania pamięci o rodzinnym zakładzie.

Jak powiedział nam znany kaliski historyk i propagator wiedzy o miejscowych zabytkach – Jestem niezwykle zadowolony z uratowania przedwojennej reklamy zakładu zegarmistrzowskiego Stiltera. Kalisz zyskał ciekawy zabytek. Wielka wdzięczność należy się nie tylko panu Arkowi Drząkowskiemu, który wykonywał prace renowacyjne, ale przede wszystkim dyrektorowi MZBM-u panu Wojciechowi Bachorowi, który zaufał mojej opinii i zadecydował o zachowaniu reklamy. Prace renowacyjne zostały wykonane bardzo sumiennie, fachowo i z dużą kulturę w stosunku do zabytku.

Z odrestaurowania zadowolony jest także prawnuk Rafała Stiltera – Janusz Stilter, Podobna mi się wynik przeprowadzonej rekonstrukcji*. Obecnie wygląda bardzo świeżo, ale z biegiem czasu nieco wyblaknie i z pewnością nabierze ciekawego, historycznego wyglądu. Boleję jednak, że wciąż brakuje tam zegara, który wisiał przez wiele lat. Mam nadzieję, że uda się go odzyskać i na nowo przywiesić w tym miejscu. Chcieliśmy umieścić replikę, ale oryginał miałby oczywiście znacznie większą wartość historyczną.

O rekonstrukcji stilterowskiej reklamy podobnym tonie wypowiada się konserwator Arkadiusz Drząkowski – To był bardzo dobry krok, ponieważ był to ostatni moment na uratowanie odkrytego napisu. W tego typu przypadkach ważna jest nie tylko wartość historyczna, ale także sentymentalna – obiekt nie musi wpisywać się w sztywne ramy czasowe, które nakazują zachować dane miejsce jako zabytek. Myślę, że mamy tu wspaniały przykład postawy, kiedy ktoś podjął się ciężaru zabiegania o uratowanie napisu, jego odtworzenia i przywrócenia kaliszanom. To była bardzo cenna inicjatywa – bezpowrotnie przeminęło już wiele wartościowych rzeczy. Cieszę się także, że w tym przypadku wystąpiła zgoda stron i troska o zachowanie takich ciekawych elementów historii Kalisza.

Dzisiejszy efekt, to także dobra wola MZMBu – Jesteśmy otwarci na dobra współpracę. Wszyscy mamy służyć naszemu miastu. Cieszę się, że ten detal jest odkryty, pozostał i będzie stanowił cegiełkę w tożsamości Kalisza – komentuje końcowy efekt Wojciech Bachor, dyrektor MZMB.

*jak powiedział nam Arkadiusz Drząkowski – Prace nie miały charakteru rekonstrukcji – było to o wiele trudniejsze odzyskanie ukrytych pod wieloma warstwami farby oryginalnych fragmentów i zaaranżowania ich w spójną całość.

Budynek zakupił na początku XX wieku Rafał Stilter i przez wiele lat w kamienicy znana kaliska rodzina prowadziła zakład zegarmistrzowski. Reklama, której resztki odkrył Maciej Błachowicz, wytworzona została prawdopodobnie w okresie międzywojennym. Jak dodaje kaliski historyk – Z pewnością jest wiele podobnych reklam ukrytych pod tynkami innych kamienic. Być może remonty kolejnych budynków kaliskiego śródmieścia przyczynia się do odkrycia zapomnianych już reklam.

Pan Janusz Stilter opowiedział nam także kilka słów więcej nie tylko o samym napisie – Rafał Władysław Stilter założył firmę w 1883 roku, natomiast napis to Bruno Robert Stilter (syn Rafała), który przejął część firmy od ojca w 1919 roku. Ojciec zachował dla siebie dział optyczny. W firmie oprócz usług zegarmistrzowskich sprzedawano biżuterię, zegary i zegarki oraz okulary. Powstawały tam też zegary reklamowe i wieżowe. Napis powstał prawdopodobnie zaraz po 1919 roku.