Po Sztandera Fest

Jarosław Sztandera to młody reżyser rodem z Kalisza, którego filmy - dokumentalny Po cud i fabularny Luksus, zobaczyliśmy w sobotę w CKiS. To kino niełatwe w odbiorze. Reżyser sięga po tematy ryzykowne, wymagające dużej wrażliwości i dojrzałości. Po cud opowiada o polskiej pielgrzymce niepełnosprawnych jadącej pociągiem do Lourdes, zaś Luksus o dziecięcej prostytucji i pedofilii. Talent i wyczucie twórcy doceniono na polskich i zagranicznych konkursach filmowych. Obrazy robione na potrzeby studiów w łódzkiej Filmówce zgarniają już co ważniejsze nagrody, między innymi Grand Prix konkursu Młode Kino Polskie na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i nagrodę dla najlepszego filmu na Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Almeria en Corto.
Sobotni pokaz był także okazją do rozmowy z reżyserem, którą poprowadził Tomasz Talar z kaliskiej KP. Jarek Sztandera chętnie opowiadał o tworzeniu obu filmów.
- Byłem ciekaw, po co ci ludzie wsiadają do pociągu. Podchodzili do nas bardzo nieufnie - mówił o filmie Po cud. - Nikt nie chce być filmowany, do tego w takiej sytuacji. Dlatego osiemdziesiąt procent zdjęć w tym filmie jest z powrotu, bo gdy jechaliśmy do Lourdes, nie mogliśmy filmować, tylko próbowaliśmy poznać się z tymi ludźmi, zdobyć ich zaufanie. Jarek Sztandera dodał także, że nie miał żadnej tezy przy kręceniu tego obrazu. Wyjaśniał: - Chciałem jak najwięcej dowiedzieć się od tych ludzi i tej sytuacji. Po jakimś czasie czegoś się dowiaduję, idę za tym filmem. Oczywiście, że kreuję jakiś przekaz, ale to wynika z materiału, a nie z mojej tezy. Film można obejrzeć legalnie w internecie, na stronach filmoteki TVP.
Zapytany o Luksus, Sztandera opowiedział o trudnościach, jakie towarzyszyły produkcji filmu, który początkowo miał być pełnometrażowy. - Któregoś dnia, a byliśmy jakoś w połowie zdjęć, dostałem telefon od kierownika produkcji, że nie ma aktora, który miał grać główną rolę. Przepadł. Rozpłynął się w powietrzu. - mówił reżyser. - Dostałem w szkole ultimatum, że jeśli szybko nie znajdę zastępstwa, to skończę studia bez filmu. Zaczęliśmy więc szukać kogoś innego. Odmówiło nam ze trzydziestu aktorów, tych pierwszo- i tych trzecioplanowych. Rolę pedofila w zmienionej, skróconej wersji filmu w końcu zgodził się zagrać Zbigniew Zamachowski. Pisząc scenariusz wspólnie z Tomaszem Olejarczykiem, Jarek Sztandera kontaktował się z Fundacją Dzieci Niczyje oraz z warszawskim Hostelem Stacja, dokąd trafiają bezdomne i prostytuujące się dzieci. O skali zjawiska świadczy fakt, że w ciągu roku przygotowywania scenariusza przez hostel przewinęło się ich dwieście. - Właściwie cały scenariusz to są historie zasłyszane od tych dzieci. To są prawdziwe zdarzenia, które jednak nie stanowią całej historii, ale taką zbitkę różnych opowieści. Reżyser przyznał, że wziął się za pewne tabu. O dziecięcej prostytucji nikt nie mówił, chociaż bywając na warszawskim Dworcu Centralnym, wiedziało się o tym. -Jak zaczęliśmy drążyć ten temat, to oczywiście okazało się, że rzeczywistość jest dużo ciekawsza i rzeczywiście nas to wciągnęło.
Reżyser podkreślał także, że oba filmy były w jakimś stopniu wymuszone jego podbramkową sytuacją na studiach w szkole filmowej.
Kaliska Krytyka Polityczna zapowiada, że sukcesywnie będzie nas przyzwyczajać do organizowanych przezeń wydarzeń wokół kultury, polityki, socjologii i filozofii, chociaż projekty KP nie zyskały przychylności Urzędu Miejskiego w Kaliszu i tym samym straciły szanse na dofinansowanie. - Borykamy się z pewnymi problemami natury finansowej - mówi Igor Strapko z KP - i dlatego pewne projekty będziemy przemyśliwać, ale nie zamierzamy składać broni. Już wkrótce będą ściągać publiczność na debatę o mass mediach i ich roli w życiu społecznym.