Tak Prosna przebiega przez Kalisz! Zobaczcie niezwykłe ujęcia z drona [zdjęcia]

Prosna to rzeka w środkowej Polsce, w dorzeczu Odry, lewy dopływ Warty; długość: 216,8 km, powierzchnia dorzecza: 4924,7 km².

Źródła Prosny znajdują się między Olesnem a Gorzowem Śląskim, w pobliżu wsi Wolęcin w województwie opolskim, w gminie Radłów. Uchodzi do Warty w Rudzie Komorskiej w pobliżu Pyzdr.

Do II rozbioru Polski (1793) Prosna w górnym biegu (do Siemianic) stanowiła granicę Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Na tym samym odcinku w latach 1807–1815 biegła granica Księstwa Warszawskiego. Po kongresie wiedeńskim (1815) do 1919 Prosna (do ujścia) stanowiła zachodnią granicę Królestwa Polskiego i (od 1918) II Rzeczypospolitej. W latach 1919–1939 granica państwowa przebiegała ponownie górnym biegiem rzeki. Od 1945 Prosna na całej długości płynie przez terytorium Polski.

Prosna jest nizinnym szlakiem kajakowym, dostępnym na odcinku Wieruszów–Modlica koło Pyzdr, czyli około 150 km. Przebiega głównie w otoczeniu pól i łąk, w większości w szpalerach wierzbowych. Uciążliwość szlaku bywa oceniana na U3, trudność na ZWB, natomiast malowniczość jest średnia.

Kalisz to największe miasto, przez które ta rzeka przepływa, co więcej, stanowi najważniejszy naturalny element krajobrazu miasta.

Osadnictwo rozwinęło się tu w ścisłym powiązaniu z działalnością Prosny. Rozlewała się meandrami, tworzyła piaszczyste wyspy i łachy. Na południe od miasta rzekę zasilają dopływy Pokrzywnicy oraz Swędrni, dzięki czemu w przeszłości bytowała jako dobra droga wodna. Podczas zaborów stała się natomiast sztuczną granicą, dzielącą ziemie Wielkopolski pomiędzy Prusy i Rosję.

Z jednej strony położenie Kalisza ułatwiało obronę przed wrogami, z drugiej zaś stwarzało niebezpieczeństwo powodzi i zalewów, które wielokrotnie pustoszyły najpierw gród na Zawodziu, a potem miasto lokacyjne. Aby chronić Kalisz przed skutkami kolejnych powodzi, w latach 40. XIX w., władze miejskie i gubernialne podjęły decyzję o uregulowaniu kapryśnej rzeki. W latach 1841-1842 zostały wykopane dwa kanały, Rypinkowski i Bernardyński. Część osuszonych podczas tych zabiegów terenów powiększyło obszar parku miejskiego.

Nieodłącznym elementem towarzyszącym rzece są mosty. W Kaliszu łączyły one miasto z przedmieściami oraz były istotną częścią infrastruktury na szlaku handlowym, łączącym Śląsk z Pomorzem. Pierwsza wzmianka o mostach na dwóch krańcach miasta Kalisza pochodzi z 1258 r. Na planie miasta z 1785 r. istniały dwa mosty, jeden na Przedmieściu Wrocławskim, a drugi ˗ na Toruńskim. Z czasem wielość mostków, mostków i kładek na obszarze zabudowy miejskiej, sprawiła, że Kalisz nazywany był „Wenecją północy”.

Do przeprawy przez główne koryto Prosny na Przedmieście Wrocławskie służył najpierw most zwodzony, a później drewniany, tzw. „Młyński”. W latach 1824-1825, pod kierunkiem Franciszka Reinsteina, wybudowano 23-metrowy najpiękniejszy kaliski most Aleksandryjski (na cześć cara Aleksandra I), przez kaliszan nazwany Kamiennym.

Z rozbudową wytyczonej w 1800 r. alei Luizy (ob. alei Wolności) jest związane powstanie mostu Teatralnego, łączącego aleję z kaliskim parkiem. Na początku XIX wieku, na wysokości powstającego gmachu Trybunału, stanął drewniany Most Trybunalski. W roku 1909 przez Prosnę przerzucono obecny most kratownicowy o stalowej, nitowanej konstrukcji.

Na Kanale Bernardyńskim, w latach 1865-1866 stanął stalowy, kratowy, dwuprzęsłowy, most Żelazny, który połączył Przedmieście Warszawskie z Chmielnikiem. Został jednak wysadzony w 1939 r., (w poł. XX w. zastąpił go most Bernardyński). Przez Bernardynkę w latach 20. XIX w. był przerzucony most Warszawski. Na Kanale Rypinkowskim powstały mosty: Rypinkowski na ulicy Częstochowskiej, Reformacki na ulicy Śródmiejskiej oraz most Bankowy na ulicy Bankowej.

Najdłuższy jest most kolejowy na Prośnie w Piwonicach. Jego stalowa, wysoko zawieszona nad lustrem rzeki, konstrukcja mierzy 125 metrów długości (powstała w roku 1902 podczas budowy kolei Warszawsko-Kaliskiej). Kilkukrotnie przebudowywany i modernizowany służy przeprawie kolejowej do dziś.

Dwie najnowsze przeprawy mostowe powstały w latach 2002-2003, podczas budowy Trasy Bursztynowej ˗ most Bursztynowy przerzucony nad Swędrnią i sąsiadujący z nim most św. Wojciecha na Prośnie.

Począwszy od II poł. XIX w. Prosna tętniła życiem szczególnie wiosną i latem. Ożywała za sprawą treningów członków Kaliskiego Towarzystwa Wioślarskiego, rejsów łodziami z towarzyszącą muzyką oraz „wianków” świętojańskich, których opis uwieczniła Maria Dąbrowska na kartach „Nocy i Dni” Na plażach nad rzeką mieszkańcy zażywali kąpieli nie tylko w rzece, ale i tych słonecznych. Zimą, Prosna przy teatrze zamieniała się w miejską ślizgawkę.

Rzeka zawsze dawała kaliszanom wytchnienie od miejskiego zgiełku. Współcześnie ta rola nabiera szczególnego znaczenia. Niezwykłym walorem krajobrazowym Prosny są powtarzające się regularnie, występujące na przemian, wklęsłe i wypukłe brzegi. Bardzo duże zróżnicowanie fauny i flory sprawia, że cieszy się ona niesłabnącym zainteresowaniem wśród osób szukających odpoczynku, piękna natury.