Powraca temat gołuchowskiego zamku

2010-11-21 20:09:22 Aga

Już w grudniu br. rozpocznie się proces w sprawie gołuchowskiego zamku oraz parku. W Sądzie Okręgowym w Kaliszu został złożony wniosek o wszczęcie postępowania.

Aga
Aga
Przypominamy, że losy gołuchowskiego parku ważą się już od około dwóch lat. Wtedy to pełnomocnik rodziny Czartoryskich złożył pozew do Sądu Okręgowego domagając się w nim zwrotu zamku oraz posiadłości należącej niegdyś do rodziny Czartoryskich. Czartoryscy wystąpili także do wojewody wielkopolskiego, by ten stwierdził, że majątek w Gołuchowie nie podlegał reformie rolnej przeprowadzonej przez PKWN. Ze względu na toczące się postępowanie administracyjne w Urzędzie Wojewody w Poznaniu, sąd zawiesił swoje poczynania. Wojewoda z kolei z decyzją wstrzymywał się do rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego. Ten miał stwierdzić, kto będzie odpowiedzialny za orzekanie w tej sprawie: sąd czy wojewoda.
W marcu br. Trybunał zdecydował, że o ważności nacjonalizacji nie może decydować wojewoda. To postanowienie po raz kolejny odwleka podjęcie ostatecznej decyzji.
Spadkobiercy gołuchowskiego majątku nie zamierzają jednak dalej czekać. Zwrócili się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z odwołaniem. Minister podejmie decyzję w sprawie gołuchowskiej posiadłości najprawdopodobniej w ciągu dwóch miesięcy.
Myśl, że zamek w Gołuchowie miałby zostać zwrócony rodzinie Czartoryskich i zwiedzanie nagle miałoby stać się niemożliwe, z jednej strony budzi niepokój turystów oraz pracowników muzeum. Z drugiej jednak trudno podważać prawo własności, które w przypadku rodziny Czartoryskich zostało naruszone po wojnie. Prawowitych właścicieli majtku wyrzucono i zmuszono do wyjazdu zabraniając dekretem zbliżania się do zamku na odległość mniejszą niż 30 kilometrów.
źródło:ŻK
Trochę historii
Nim właścicielem zamku stało się Muzeum Narodowe, posiadłość należała do Czartoryskich. “Czartoryscy to rodzina książęca, herbu Pogoń Litewska, której tytuł książęcy został w 1569 roku uznany w Polsce i na Litwie. Wywodzili się od Giedymina. Swoje nazwisko przyjęli od dóbr Czartoryskich na Wołyniu, które były ich własnością od 1383 roku.” (źródło:www.zamek.w.goluchowie.pl)
Zamek w Gołuchowie to wczesnorenesansowa murowana budowla, która powstała w latach 1550 – 1560. Wzniesiono ją dla Rafała Leszczyńskiego (starosty radziejowskiego i wojewody brzesko-kujawskiego). Miała przede wszystkim charakter obronny. Kilkadziesiąt lat później dobudowano budynek mieszkalny w pobliżu dworu. Posiadłość odziedziczył syn Rafała Leszczyńskiego – Wacław.
Kolejnymi właścicielami gołuchowskiego majątku byli Szuszkowie. Leszczyńscy sprzedali go im w 1695r. Od tego momentu zamek często zmieniał właścicieli. Byli nimi kolejno: Górowscy, Chlebowscy, Swinarscy, Suchorzewscy. Niestety wraz z upływem lat zamek popadał w ruinę. Około 1856 r. Tytus Działyński zakupił to, co jeszcze pozostało z gołuchowskiej posiadłości myśląc o niej jako o przyszłej siedzibie dla mającego się ożenić syna – Jana Kantego. Jego żoną miała zostać Izabella z Czartoryskich Działyńska (córka księcia Adama Jerzego Czartoryskiego).
Ze względu na swoje powiązania z powstaniem styczniowym na terenie Wielkopolski, Jan Działyński wyrokiem pruskim zmuszony został do emigracji. By zabezpieczyć gołuchowski majątek przed konfiskatą, Izabella odkupiła majątek od Działyńskich. Kolejno w latach 1875 – 1885 przeprowadziła odbudowę oraz remont posiadłości. Ostateczny projekt przebudowy był autorstwa Francuza Maurycego Augusta Ouradou. Przez wprowadzone zmiany, m.in. wmontowanie marmurowych kominków, obramowanie okien i mozaiki, zamek zyskał bardziej romantyczny charakter.
W otoczeniu zamku znajduje się 162-hektarowy park angielski, którego projektantem był Adam Kubaszewski. W parku znaleźć można wiele okazów rzadkich i egzotycznych drzew. Jest także mauzoleum-kaplica grobowa (dawna kaplica pw. św. Jana Chrzciciela). Spoczywa w nim Elżbieta Izabella z Czartoryskich Działyńska.
Wyremontowany zamek Izabella przeznaczyła na ogólnodostępne muzeum. Umieściła w nim swoją kolekcję dzieł sztuki. Sama zamieszkała w znajdującej się niedaleko oficynie, tzw. pałacu Czartoryskich.
Izabella zmarła w 1899r. Wtedy to majątek przekształcono w ordynację (wraz z obowiązkiem opieki nad muzeum). Odziedziczył go jej bratanek, książę Adam Ludwik Czartoryski. Czartoryscy pozostawali właścicielami Gołuchowa do wybuchu II wojny światowej. W okresie wojennym dzieła sztuki zgromadzone w zamku uległy rozproszeniu. Zamek zaś częściowo zniszczono.
Po wojnie, dokładnie od 1951 w zamku mieści się oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu a w nim ekspozycja zabytkowych wnętrz i dzieł sztuki. W oficynie znajduje się z kolei Muzeum Leśnictwa i restauracja.
Źródło:
www.zamek.w.goluchowie.pl
www.wikipedia.pl
Teresa Jakimowicz „Elżbieta Działyńska”, w. Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa – Poznań 1981

Jeśli spodobał Ci się nasz artykuł,

wrzuć nam coś do kapelusza :)

Wesprzyj jednorazowo

Wdzięczny Zespół Calisia.pl

Przeglądaj artykuły z 16 lat istnienia portalu Calisia.pl - od 2007 roku do dziś !

Opinie użytkowników:

Te artykuły mogą cię zainteresować