Kultura

FOTOPLASTIKON. „Legioniści Feniksa: Militaryzacja pamięci w oficjalnych przestrzeniach publicznych Kalisza międzywojennego”.

2022-01-17 07:30:00 CKiS

30 stycznia o godzinie 17:00 odbędzie się wykład popularnonaukowy z cyklu „Fotoplastikon. Kalisz na fotografiach z XIX i XX wieku” zatytułowany „Legioniści Feniksa: Militaryzacja pamięci w oficjalnych przestrzeniach publicznych Kalisza międzywojennego”, który wygłosi Makary Górzyński. Wykład odbędzie się w sali studio CKiS w Kaliszu z zachowaniem reżimu sanitarnego (ilość miejsc ograniczona).

LEGIONIŚCI FENIKSA: MILITARYZACJA PAMIĘCI W OFICJALNYCH PRZESTRZENIACH PUBLICZNYCH KALISZA MIĘDZYWOJENNEGO

Tragiczne zniszczenie staromiejskiego centrum i śródmieścia szybko rozwijającego się, nadgranicznego i gubernialnego Kalisza – miasta przemysłowego o ponad 60-tysięcznej populacji – miało miejsce w sierpniu 1914 roku. Fantazmatyczne wizje odbudowy mnożyły się w czasie wojny i po jej zakończeniu, częściowo tkwiąc korzeniami jeszcze w przedwojennej rzeczywistości. Do przeprowadzenia programu odnowy miasta konieczne były nie tylko środki finansowe i projekty – ale i koncepcje, wypełniające przestrzeń nową polityką pamięciową. Co zapamiętać, a co zapomnieć z przeszłości miasta, regionu, kraju? Jak i w oparciu o co budować tożsamość narodową czy polityczną w niepodległym państwie? Jakie znaczenie ma w tym kontekście odbudowa Kalisza?

Odpowiadając na te pytania, dotyczące okresu międzywojennego i ówczesnej polityki w przestrzeni, postaram się uchwycić sposoby polonizacji i monumentalizacji dawnej stolicy gubernialnej. Szybkie anulowanie pamięci o doświadczeniu rosyjskiej dominacji oznaczało daleko idącą ingerencję w świadomość mieszkańców, także za pomocą materii budynków i pomników. Nazewnictwo, polityka komemoracyjna, wreszcie dyskurs monumentów narodowej chwały i dumy oręża, tworzony szczególnie w latach trzydziestych wokół idei legionowych i przewodniej roli wojska – to zjawiska, które będą tematem bogato ilustrowanego wykładu.