Dziś mija termin składania protestów wyborczych

Protest wyborczy to przewidziany przez prawo instrument kontroli uczciwości wyborów. Zgodnie z art. 129 ust. 2 Konstytucji RP oraz przepisami Kodeksu wyborczego, Sąd Najwyższy jako jedyny organ ma kompetencje do oceny legalności wyborów Prezydenta RP.

Protest może złożyć:

• każdy obywatel Polski, który brał udział w głosowaniu,

• komitet wyborczy biorący udział w wyborach,

• przewodniczący obwodowej komisji wyborczej, jeśli stwierdził naruszenie prawa.

Protest składa się wyłącznie do Sądu Najwyższego, na adres: Sąd Najwyższy, pl. Krasińskich 2/4/6, 00-951 Warszawa. Termin zgłoszenia protestu odnośnie do niedawnych wyborów prezydenckich upływa dzisiaj, w poniedziałek, 16 czerwca 2025 r., o godzinie 23:59. Protest można złożyć osobiście w Biurze Podawczym SN lub wysłać za pośrednictwem Poczty Polskiej (liczy się data stempla pocztowego). 

Aby protest został rozpatrzony, musi spełniać ścisłe wymogi formalne: dane protestującego (imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL podpis). Należy jednoznacznie napisać, że dotyczy on wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych 1 czerwca 2025 r. Konieczne jest wskazanie konkretnych naruszeń prawa wyborczego, np.: fałszowanie głosów poprzez dopisywanie znaku "X", nienaturalnie wysoki wzrost liczby głosów nieważnych (tzw. "XX"), brak wydania kart do głosowania mimo okazania zaświadczenia, uniemożliwienie pracy mężom zaufania, wykorzystanie nieautoryzowanych narzędzi informatycznych, nieprawidłowy skład komisji wyborczej itp.

Trzeba dołączyć choćby minimalne uprawdopodobnienie zarzutów, np.: zdjęcia kart wyborczych uznanych za nieważne, kopie protokołów z komisji, zeznania świadków (z danymi kontaktowymi) czy analizy statystyczne.

Można skorzystać z udostępnionych w Internecie wzorów np. obywatelskiego protestu wyborczego lub  pisma przygotowanego przez Romana Giertycha.

Jeśli SN uzna, że nieprawidłowości mogły wpłynąć na wynik wyborów, może zarządzić ponowne przeliczenie głosów, unieważnić wybory w konkretnych okręgach, a w skrajnym przypadku – uznać całość wyborów za nieważną i nakazać ich powtórzenie.

Wśród zarzutów, podważających ważność wyborów, najczęściej pojawiają się anomalie w głosach nieważnych i statystyki "XX"; w wielu komisjach wyborczych zaobserwowano ponadprzeciętny wzrost liczby głosów nieważnych, szczególnie tych z podwójnym znakiem “X” przy obu kandydatach, w komisjach, gdzie w I turze zwyciężył Rafał Trzaskowski, wzrost głosów “XX” był ponad 3-krotnie większy niż w komisjach, gdzie wygrał Karol Nawrocki, a w niektórych komisjach odnotowano wzrost liczby nieważnych głosów nawet o kilkaset procent między I a II turą. W wielu komisjach wyborczych odnotowano bardzo wysokie przyrosty głosów na Karola Nawrockiego (np. o 90–135%), co jest trudne do wytłumaczenia zwykłymi zmianami nastrojów społecznych. Z kolei w niektórych komisjach zanotowano drastyczne spadki poparcia dla Trzaskowskiego – sięgające 50%.

Ponadto w trakcie wyborów używano nieautoryzowanych narzędzi informatycznych, które miały umożliwiać komunikację między członkami komisji a sztabem Karola Nawrockiego, a nawet blokować możliwość głosowania osobom z zaświadczeniami.

Zarzuty dotyczą także systemowych nadużyć przy obsadzaniu członków komisji – jak wskazują autorzy protestów dziesiątki komitetów utworzonych zostało jedynie w celu zgłaszania członków komisji powiązanych z PiS, co prowadziło do większych szans na objęcie funkcji przewodniczących OKW przez osoby sprzyjające jednemu kandydatowi. 

Osoby, które chciałyby uzyskać pomoc w składaniu protestów wyborczych, mogą zgłaszać się dziś, 16 czerwca, do godziny 16:30 do biura poselskiego posłanki Karoliny Pawliczak przy. ul. Górnośląskiej 69A w Kaliszu.